W sobotę, 12 października 2024 roku, w eleganckim i przytulnym budynku Óbudai Társaskör w Budapeszcie, odbyła się uroczysta gala z okazji jubileuszu 20-lecia Ogólnokrajowej Uzupełniającej Polskiej Szkoły i Przedszkola na Węgrzech.
Szkoła, założona w 2004 roku przez Ewę Słabą-Ronay, powstała z połączenia działających na Węgrzech polonijnych szkółek niedzielnych, w celu zapewnienia im stabilnego zaplecza finansowego oraz jednolitego programu nauczania. Model "szkoły uzupełniającej w rozproszeniu" okazał się nowatorski i skuteczny – stał się wzorem również dla innych narodowości, jak greckiej i bułgarskiej (które to szkoły w tym roku również świętują 20-lecie powstania) oraz (niedawno powstałej) szkoły ukraińskiej.
Szkoła powstała w efekcie ustawy narodowościowej z 1993 roku, która umożliwiła mniejszościom narodowym na Węgrzech rozwijanie własnych placówek edukacyjnych. Dzięki tej ustawie oraz wytrwałej pracy polonijnej społeczności, szkoła w Budapeszcie rozwija się do dziś, ucząc kolejne pokolenia młodych Polaków.
Obchody – poprowadzone przez Maję Wanot i Andrása Asztalosa – zgromadziły około 200 osób, w tym przedstawicieli polonijnej społeczności, nauczycieli, absolwentów oraz wielu gości honorowych. Wśród zaproszonych znaleźli się: dr Zoltán Maruzsa – sekretarz stanu ds. edukacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Węgier, Sebastian Kęciek – Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny RP na Węgrzech, Ewa Słaba-Ronay – Rzecznik Narodowości Polskiej w Parlamencie Węgier, Maria Felföldi – przewodnicząca Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech oraz wielu nowo wybranych radnych, dr Éva Tupcsia – kierownik Urzędu Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech, Katarzyna Takácsné Kalińska – przewodnicząca Stowarzyszenia Katolików Polskich na Węgrzech, Monika Molnár-Sagun – dyrektor Polskiego Domu Kultury, István Balázs – dyrektor Polskiego Instytutu Badawczego i Muzeum, ks. Krzysztof Grzelak – proboszcz Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech, Milena Wartecka-Ducki – prezes Fundacji Wonderland, oraz przedstawiciele szkół partnerskich z Polski.
Podczas gali swoje przemówienia wygłosili: dr Zoltán Maruzsa, ambasador Sebastian Kęciek, Ewa Słaba-Ronay oraz obecna dyrektor szkoły, Anna Lang.
Były one nie tylko okazją do wspomnień i podziękowań, ale także do przedstawienia zebranym historii powstania szkoły i jej aktualnych celów.
Podczas gali wyróżniono wiele osób i instytucji, które w ostatnich latach wspierały szkołę w jej rozwoju. Okolicznościowe dyplomy, symboliczne prezenty z logiem szkoły oraz freskiem „Pewnego razu” autorstwa Jolanty Hardejewicz-Hardy otrzymali: Szkoła Podstawowa nr 68 we Wrocławiu, Szkoła Podstawowa nr 148 w Warszawie, Szkoła Podstawowa nr 20 w Tarnowie, Stowarzyszenie Polskich Katolików na Węgrzech im. św. Wojciecha, Polska Parafia Personalna, Polski Instytut Badawczy i Muzeum, Polski Dom Kultury, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” oddział w Pułtusku, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” w Warszawie, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Stowarzyszenie Animatorów i Pedagogów KLANZA, Oddział w Bogatyni, Ogólnokrajowy Samorząd Polski na Węgrzech, Fundacja Wonderland, Jarosław Rawa, Katarzyna Desbordes-Korcsev, Instytut Pamięci Narodowej, oddział Kraków, Olga Bloch, Szkoła Języka i Kultury Polskiej przy Uniwersytecie Śląskim, Samorząd Polski XVIII dzielnicy Budapesztu, Samorząd Polski III dzielnicy Budapesztu, Országos Lengyel Önkormányzat Hivatala, Nemzetiségi Pedagógiai Oktatási Központ, Felczak Alapítvány.
Nie zabrakło również podziękowań dla byłych i obecnych nauczycieli szkoły, a także licznie przybyłych absolwentów, którzy z sentymentem wspominali lata spędzone w murach tej naprawdę niezwykłej placówki.
W „części artystycznej” gali goście mogli obejrzeć dwa krótkie filmy: jeden, przygotowany na 15-lecie szkoły, oraz kolejny – „5 lat później”, oba według scenariusza Barbary Virágh i w reżyserii Anny Szczęsnowicz-Panas.
Publiczność najpierw uśmiechała się, słuchając wiersza Aleksandra Fredry „Osiołek” w wykonaniu uczennicy Lenke Kovács, by później szczerze i głośno śmieć się podczas słuchania jego śpiewanej wersji w wykonaniu uczniów z oddziału w Budakeszi pod batutą Danuty Misiąg-Ollar.
Na urodzinowej gali nie mogło zabraknąć również urodzinowego tortu – imponującego, z logiem szkoły i świeczkami symbolizującymi 20 lat jej działalności.
Po oficjalnych uroczystościach, goście podzielili się na trzy grupy.
Najmłodsi na dziedzińcu pod kasztanem brali udział w zajęciach interaktywnych „Karuzela aktywności”, prowadzonych przez animatorów Lucynę i Mirka Bzowskich z KLANZY.
W tym samym czasie ich rodzice mieli okazję wysłuchać wykładu polskiej psycholog i pedagog, autorki licznych książek dla dzieci i dorosłych, specjalizującej się w problemach emocjonalnych i rozwoju dzieci dr Elżbiety Zubrzyckiej pt. „Samoocena dziecka – klucz do jego rozwoju”, oraz wziąć udział w indywidualnych konsultacjach.
…a reszta gości z przyjemnością oddawała się rozmowom w kuluarach.
Przez cały czas imprezy działała foto-budka, gdzie można było zrobić zabawne zdjęcia w przebraniach, które natychmiast wklejano do pamiątkowego albumu (a kopię zabrać do domu jako oryginalną pamiątkę wydarzenia). Każdy mógł również wpisać życzenia na kolejne lata działalności szkoły – album szybko się zapełniał!
Jubileusz zakończył się wspólnym obiadem, który sprzyjał dalszym rozmowom i wspomnieniom. To był dzień pełen radości i wzruszeń, który na długo pozostanie w pamięci wszystkich obecnych.
Do zobaczenia za kolejne pięć lat!
Katarzyna Desbordes-Korcsev